سرطان رکتال is سرطان که در چند اینچ آخر کولون رخ می دهد. به این ناحیه رکتوم می گویند. درمان اصلی سرطان رکتوم جراحی است. بسته به پیشرفت سرطان، پرتودرمانی و شیمی درمانی نیز ممکن است پذیرفته شوند. اگر سرطان رکتوم زودهنگام اتفاق بیفتد، میزان بقای طولانی مدت حدود 85 تا 90 درصد است. اگر سرطان رکتوم به غدد لنفاوی گسترش یابد، تعداد تولید به شدت کاهش می یابد.
اکثر سرطان های رکتوم با سلول های کوچکی به نام پولیپ شروع می شوند که رشد سلول های غیر سرطانی هستند. پس از برداشتن پولیپ، می توان از سرطان رکتوم پیشگیری کرد. به همین دلیل است که غربالگری به موقع سرطان کولون برای کولونوسکوپی بسیار مهم است. دستورالعمل های پیشگیری از سرطان رکتوم به طور کلی توصیه می کنند که غربالگری کولونوسکوپی باید از سن 50 سالگی شروع شود. اگر سایر عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ را دارید، پزشک ممکن است غربالگری سرطان روده بزرگ را مکرر یا زودتر توصیه کند.
بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان رکتوم در مراحل اولیه بیماری هیچ علامت و نشانه ای ندارند. علائم و نشانهها در مراحل بعدی ممکن است شامل خونریزی مقعدی (معمولاً قرمز روشن) باشد که با خونریزی هموروئید اشتباه میشود. تغییر در عادات روده؛ ناراحتی شکمی؛ درد رکتوم؛ احساس عجله به جلو و عقب.
بیماران ابتدا باید علت خونریزی مقعدی را ارزیابی کنند. بسیاری از افراد ممکن است خونریزی مقعدی را به بیماری های رایجی مانند هموروئید نسبت دهند، اما مگر اینکه تشخیص قبلی هموروئید داشته باشید، باید در اسرع وقت معاینه پزشکی انجام دهید تا وجود پولیپ یا سرطان رکتوم رد شود. برای انجام این کار، پزشک یک انگشت روغن کاری شده و دستکش دار را به قسمت پایین رکتوم وارد می کند تا هرگونه ناهنجاری در راست روده را بررسی کند.
پس از تشخیص ناهنجاری توسط پزشک، به منظور تایید تشخیص و تعیین میزان پیشرفت سرطان، می توان آزمایش های دیگری را نیز انجام داد. کولونوسکوپی به پزشکان اجازه می دهد تا کل کولون را مشاهده کنند و می توانند پولیپ ها یا نمونه های بافت را برای بیوپسی خارج کنند. توموگرافی کامپیوتری (CT) یا اشعه ایکس می تواند تشخیص دهد که آیا سرطان گسترش یافته است یا خیر. آزمایشهای دیگر، مانند سونوگرافی آندوسکوپی یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، میتواند به تعیین اینکه آیا سرطان به خارج از رکتوم نفوذ کرده و غدد لنفاوی درگیر شده است یا خیر، کمک میکند.
عوامل زیادی بر برنامه درمانی بیماران مبتلا به سرطان رکتوم تأثیر می گذارد. اگر تومور از طریق دیواره رکتوم رشد نکند و غدد لنفاوی تحت تأثیر قرار نگیرند، سرطان خیلی زود در نظر گرفته می شود (مرحله I). توموری که به دیواره رکتوم حمله کرده یا کمی از آن عبور کرده است اما به غدد لنفاوی گسترش نیافته است مرحله دوم است. اگر غدد لنفاوی را درگیر کند، مرحله سوم است. گسترش سرطان به مناطق دیگر مرحله IV است.
جراحی رایج ترین روش درمانی برای تمام مراحل سرطان رکتوم است. نوع جراحی با توجه به محل تومور تعیین می شود و شامل برداشتن حلقه عضلانی (اسفنکتر مقعد) در انتهای رکتوم است.
برای سرطانهایی که از رکتوم رشد میکنند یا به رکتوم نفوذ میکنند، جراح برداشتن رکتوم نزدیک سرطان را برای برداشتن جزئی سرطان رکتوم و برداشتن لبههای بافت سالم رکتوم نزدیک سرطان و برداشتن غدد لنفاوی مجاور توصیه میکند.
در صورت امکان، پزشک بخشهای سالم باقیمانده راست روده و کولون را مجدداً وصل میکند. اگر نمی توان آن را دوباره وصل کرد، ممکن است لازم باشد که یک سوراخ دائمی (استومی) از طریق دیواره شکم از قسمتی از روده باقی مانده ایجاد شود. این کولوستومی نامیده می شود.
علاوه بر جراحی، سرطان رکتوم پیشرفته موضعی معمولاً با پرتودرمانی و شیمی درمانی درمان می شود. هنگامی که سرطان به غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته یا از طریق دیواره رکتوم رشد می کند، اغلب از شیمی درمانی و پرتودرمانی استفاده می شود.
اگر سرطان به سایر قسمتهای بدن سرایت نکرده باشد، شیمیدرمانی و پرتودرمانی معمولاً قبل از جراحی انجام میشود تا تومور کوچک شود و احتمال حذف کامل تومور افزایش یابد. به طور کلی توصیه می شود که شیمی درمانی و رادیوتراپی برای مرحله II و III سرطان رکتوم قبل از جراحی ترکیب شود و شیمی درمانی بیشتری بعد از جراحی انجام شود.
با توجه به شدت سرطان رکتوم پیشرفته، بیماران باید هنگام بروز اولین علائم، به ویژه خونریزی مقعدی، تغییر در اندازه یا ویژگی های مدفوع، یا ناراحتی مداوم مقعدی، با پزشک خود مشورت کنند.
-رابرت سیما، MD، جراحی کولون و رکتوم، کلینیک مایو، روچستر، مین.