Lapho umzimba wakho uyeka ukwenza amangqamuzana egazi amasha anele, uthola i-aplastic anemia. Uzozizwa ukhathele, futhi uzoba sengozini yokuthola izifo kanye nokopha okungalawuleki ngenxa yalesi sifo.
I-aplastic anemia yisifo esingajwayelekile futhi esiyingozi esingahlasela noma ibuphi ubudala. Kungenzeka ngokuzumayo noma kuwohloke kancane kancane ngokuhamba kwesikhathi. Kungaba kusuka kokuncane kuye kokuqina.
Imithi, ukumpontshelwa igazi, noma a ukufakelwa kwe-cell stem, evame ukwaziwa ngokuthi a ukufakelwa komnwe we-bone, ingase isetshenziselwe ukwelapha i-aplastic anemia.
I-Aplastic anemia yisimo lapho umnkantsha wakho wehluleka ukukhiqiza amangqamuzana egazi abomvu namhlophe anele, kanye nama-platelet. Amazinga e-hemoglobin ehla lapho kunamangqamuzana abomvu egazi ambalwa emzimbeni.
I-Hemoglobin iyingxenye yegazi ehambisa umoya-mpilo kuwo wonke umzimba. Usengozini yokuthola izifo uma unamaseli amhlophe egazi ambalwa. Ngaphezu kwalokho, ukuba nama-platelet ambalwa kubangela ukuba igazi libe lincane kakhulu. Lokhu kusikisela ukuthi igazi lakho alijiki kahle.
I-anemia ye-aplastic ingabangelwa izici ezihlukahlukene. Kungenzeka ngaphandle kwesizathu esibonakalayo. Ezinye izici zingalandelelwa emuva esifweni noma esimweni esidlule. Okulandelayo yizibonelo zezimbangela ezitholiwe:
Umlando wezifo ezithile ezithathelwanayo (ezifana ne-hepatitis, i-HIV, igciwane le-Epstein-Barr, i-CMV, noma i-paravirus B19)
Umlando wokuphuza imithi ethile, njengama-antibiotics nama-anticonvulsants
Ukuchayeka kubuthi obuthile, njengezinsimbi ezisindayo
Ukuchayeka emisebeni
Umlando wesifo se-autoimmune, njenge-lupus
Isimo sefa
I-anemia ye-aplastic ayinazo izimpawu. Uma zikhona, izimpawu nezimpawu zingabandakanya:
Amangqamuzana egazi abomvu, amangqamuzana amhlophe egazi, namaplatelet wonke akhiqizwa ama-stem cells emnkantsheni wamathambo. I-anemia ye-aplastic idala umonakalo kuma-stem cells. Ngenxa yalokho, umnkantsha awunalutho (i-aplastic) noma uqukethe inani elincane lamangqamuzana egazi (hypoplastic) (hypoplastic).
I-Aplastic anemia ivame ukubangelwa amasosha akho omzimba ahlasela ama-stem cells emnkantsheni wakho. Ezinye izimbangela ezingalimaza umnkantsha futhi zibe nomthelela ekwakhekeni kwamaseli egazi zihlanganisa:
I-Chemotherapy kanye ne-radiation therapy zisetshenziselwa ukwelapha umdlavuza. Nakuba lezi zindlela zokwelapha ezilwa nomdlavuza ziqondise kumaseli omdlavuza, zingalimaza namaseli anempilo, njengamaseli we-bone marrow stem. Le mithi ingase ibangele i-aplastic anemia njengomphumela ohlangothini wesikhashana.
Ukuchayeka kwamakhemikhali anobuthi: I-aplastic anemia ixhunywe kumakhemikhali anobuthi njengalawo atholakala kuma-herbicides nezibulala-zinambuzane, kanye ne-benzene, ingxenye kaphethiloli. Uma uvimbela ukuchayeka kaningi ezintweni ezibangele ukugula kwakho, i-anemia yakho ingase ibe ngcono.
Kusetshenziswa imithi ethile. I-aplastic anemia ingabangelwa ezinye izidakamizwa, njengalezo ezisetshenziselwa ukwelapha isifo samathambo kanye nama-antibiotics.
Izifo ezizenzakalelayo ziwuhlobo lwesifo se-autoimmune. Ama-stem cells emnkantsheni wakho angase ahileleke ekuguleni kwe-autoimmune lapho amasosha akho omzimba ehlasela amaseli anempilo.
Ukutheleleka okubangelwa igciwane : I-aplastic anemia ingabangelwa izifo ezibangelwa amagciwane ezithinta umnkantsha. I-Hepatitis, igciwane le-Epstein-Barr, i-CMV, i-parvovirus B19, ne-HIV zonke zihlobene ne-aplastic anemia.
Ukukhulelwa: Ngesikhathi sokukhulelwa, amasosha akho omzimba angase ahlasele umnkantsha wakho.
Izinto ezingaziwa: Odokotela ngokuvamile abakwazi ukunquma imbangela ye-aplastic anemia (idiopathic aplastic anemia).
Ukuhlolwa kwegazi. Lokhu kungase kuhlanganise amakhemikhali egazi, ukuhlolwa kokusebenza kwesibindi nezinso, kanye nezifundo zofuzo.
I-Bone marrow aspiration noma i-biopsy. Lokhu kuhilela ukuthatha uketshezi oluncane lomnkantsha wethambo (aspiration) noma izicubu zomnkantsha wamathambo (okuthiwa i-core biopsy). Lezi zivame ukuthathwa emathanjeni e-hip. Ahlolelwa inombolo, usayizi, nokuvuthwa kwamangqamuzana egazi noma amaseli angajwayelekile.
Ukwelashwa kwe-aplastic anemia kusekelwe kulokhu:
Iminyaka yakho yobudala, impilo yonke, nomlando wezokwelapha
Ugula kanjani
Ungayiphatha kahle kangakanani imithi ethile, izinqubo, noma izindlela zokwelapha
Kulindeleke ukuthi isimo sihlale isikhathi esingakanani
Umbono wakho noma okuthandayo
I-aplastic anemia yisimo esisongela ukuphila. Isizathu esiyinhloko ngokuvamile siyisici esinqumayo ekwelashweni. Ngemva kokwelashwa, ungase ukwazi ukululama ngenxa yezizathu ezithile. Nokho, inkinga ingase iphinde ivele. Ukwelashwa kusenesikhathi ngenani eliphansi legazi kungabandakanya:
Ukumpontshelwa igazi (kokubili amaseli abomvu egazi namaplatelet)
Ukwelashwa kwama-antibiotic okuvimbela
Inhlanzeko ukuvikela izifo
Ukunakekela okukhethekile lapho wenza ukudla (njengokudla kuphela ukudla okuphekwe kahle)
Ukugwema izindawo zokwakha, okungenzeka kube umthombo wesikhunta esithile
Imithi yokuvuselela umnkantsha ukuthi ukhiqize amaseli
Ukwelashwa ukunciphisa ukusabela kwamasosha omzimba wakho
Ukwelashwa kweHormone
Kubantu abathile, a ukufakelwa komnwe we-bone ingakwazi ukwelapha i-aplastic anemia.