Leverkanker

Wat is leverkanker?

Leverkanker is de groei en verspreiding van ongezonde cellen in de lever. Kanker die in de lever begint, wordt primaire leverkanker genoemd. Kanker die zich vanuit een ander orgaan naar de lever verspreidt, wordt uitgezaaide leverkanker genoemd. Hepatocellulair carcinoom (HCC) is de meest voorkomende vorm van primaire leverkanker.

Lever

De lever is opgebouwd uit cellen genaamd hepatocyten. Het heeft ook andere soorten cellen, waaronder cellen die de bloedvaten bekleden en cellen die kleine buisjes in de lever bekleden die galwegen worden genoemd. De galwegen voeren gal van de lever naar de galblaas of rechtstreeks naar de darmen.

De lever is het grootste glandulaire orgaan in het lichaam en vervult verschillende kritieke functies om het lichaam vrij te houden van gifstoffen en schadelijke stoffen. Het bevindt zich in het rechterbovenkwadrant van de buik, net onder de ribben. De lever is verantwoordelijk voor de productie van gal, een stof die je helpt bij het verteren van vetten, vitamines en andere voedingsstoffen. Dit vitale orgaan slaat ook voedingsstoffen zoals glucose op, zodat je ook op momenten dat je niet eet, gevoed blijft. Het breekt ook medicijnen en gifstoffen af. Wanneer kanker zich in de lever ontwikkelt, vernietigt het levercellen en verstoort het het vermogen van de lever om normaal te functioneren.

Leverkanker wordt over het algemeen geclassificeerd als primair of secundair. Primaire leverkanker begint in de cellen van de lever. Secundaire leverkanker ontstaat wanneer kankercellen van een ander orgaan zich naar de lever verspreiden. In tegenstelling tot andere cellen in het lichaam, kunnen kankercellen zich losmaken van de primaire plaats, of waar de kanker begon. De cellen reizen via de bloedbaan of het lymfestelsel naar andere delen van het lichaam. Kankercellen verzamelen zich uiteindelijk in een ander lichaamsorgaan en beginnen daar te groeien.

Je kunt niet leven zonder je lever. Het heeft veel belangrijke functies:

• Het breekt veel van de voedingsstoffen die uit de darm worden opgenomen en die uw lichaam nodig heeft om te functioneren, af en slaat deze op. Sommige voedingsstoffen moeten in de lever worden veranderd (gemetaboliseerd) voordat ze kunnen worden gebruikt voor energie of om lichaamsweefsels op te bouwen en te herstellen.
• Het maakt de meeste stollingsfactoren aan die ervoor zorgen dat u niet te veel bloedt als u zich snijdt of verwondt.
• Het levert gal in de darmen om voedingsstoffen (vooral vetten) te helpen absorberen.
• Het breekt alcohol, drugs en giftige afvalstoffen in het bloed af, die vervolgens via urine en ontlasting het lichaam verlaten

De verschillende soorten cellen in de lever kunnen verschillende soorten kwaadaardige (kankerachtige) en goedaardige (niet-kankerachtige) tumoren vormen. Deze tumoren hebben verschillende oorzaken, worden anders behandeld en hebben een andere prognose (vooruitzichten).

Wat zijn de risicofactoren en oorzaken van leverkanker?

• Langdurige hepatitis B- en hepatitis C-infectie worden in verband gebracht met leverkanker omdat ze vaak leiden tot cirrose. Hepatitis B kan leiden tot leverkanker zonder cirrose.
• Overmatig alcoholgebruik.
• Obesitas en diabetes zijn nauw verbonden met een type leverafwijking die niet-alcoholische leververvetting (NAFLD) wordt genoemd en die het risico op leverkanker kan verhogen, vooral bij mensen die zwaar drinken of virale hepatitis hebben.
• Bepaalde erfelijke stofwisselingsziekten.
• Milieublootstelling aan aflatoxinen.
• Veel andere leverziekten, waaronder auto-immuunziekten zoals PBC, en andere zeldzame ziekten zoals tyrosinemie, alfa-1-antitrypsinedeficiëntie, porphyria cutanea tarda, glycogeenstapelingsziekte en de ziekte van Wilson kunnen leiden tot cirrose, wat het risico op leverkanker verhoogt.

Artsen weten niet zeker waarom sommige mensen leverkanker krijgen en anderen niet. Er zijn echter bepaalde factoren waarvan bekend is dat ze het risico op het ontwikkelen van leverkanker verhogen:

• Leverkanker komt vaker voor bij mensen ouder dan 50 jaar.
• Een langdurige hepatitis B- of C-infectie kan uw lever ernstig beschadigen. Hepatitis wordt van mens op mens overgedragen door direct contact met de lichaamsvloeistoffen van een geïnfecteerde persoon, zoals bloed of sperma. Het kan ook tijdens de bevalling van moeder op kind worden overgedragen. U kunt uw risico op hepatitis B en C verlagen door bescherming te gebruiken tijdens geslachtsgemeenschap. Er is ook een vaccin dat je kan beschermen tegen hepatitis B.
• Als u gedurende vele jaren elke dag twee of meer alcoholische dranken drinkt, verhoogt u uw risico op leverkanker.
• Cirrose is een vorm van leverbeschadiging waarbij gezond weefsel wordt vervangen door littekenweefsel. Een met littekens bedekte lever kan niet goed functioneren en kan uiteindelijk leiden tot tal van complicaties, waaronder leverkanker. Langdurig alcoholmisbruik en hepatitis C zijn de meest voorkomende oorzaken van cirrose in de Verenigde Staten. De meerderheid van de Amerikanen met leverkanker heeft cirrose voordat ze leverkanker krijgen.
• Blootstelling aan aflatoxine is een risicofactor. Aflatoxine is een giftige stof die wordt geproduceerd door een soort schimmel die kan groeien op pinda's, granen en maïs. In de Verenigde Staten beperken wetten inzake voedselverwerking de wijdverspreide blootstelling aan aflatoxine. Buiten het land kan de blootstelling aan aflatoxine echter hoog zijn.
• Diabetes en obesitas zijn ook risicofactoren. Mensen met diabetes hebben vaak overgewicht of obesitas, wat leverproblemen kan veroorzaken en het risico op leverkanker kan verhogen.

Referentie : Healthline

Hoe het risico op leverkanker verkleinen?

Stappen om het risico op leverkanker te verkleinen zijn:

• Ga regelmatig naar een arts die gespecialiseerd is in leveraandoeningen
• Praat met uw arts over preventie van virale hepatitis, inclusief hepatitis A- en hepatitis B-vaccinaties
• Neem maatregelen om blootstelling aan hepatitis B en hepatitis C te voorkomen. U kunt hier meer informatie vinden over hoe u hepatitis B kunt voorkomen en hoe u hepatitis C kunt voorkomen.
• Als u cirrose of een chronische leveraandoening heeft, volg dan de aanbevelingen van uw arts voor behandeling en laat u regelmatig controleren op leverkanker
• Raadpleeg uw arts als u overgewicht of obesitas heeft, diabetes heeft of veel drinkt

Hoe wordt leverkanker gediagnosticeerd?

De diagnose van leverkanker begint met een medische geschiedenis en een lichamelijk onderzoek. Vertel het uw arts als u een voorgeschiedenis heeft van langdurig alcoholmisbruik of een chronische hepatitis B- of C-infectie.

Diagnostische tests en procedures voor leverkanker omvatten het volgende:

• Leverfunctietesten helpen uw arts de gezondheid van uw lever te bepalen door de niveaus van eiwitten, leverenzymen en bilirubine in uw bloed te meten.
• De aanwezigheid van alfa-fetoproteïne (AFP) in het bloed kan een teken zijn van leverkanker. Dit eiwit wordt meestal alleen geproduceerd in de lever en de dooierzak van baby's voordat ze worden geboren. De productie van AFP stopt normaal gesproken na de geboorte.
• Abdominale CT- of MRI-scans produceren gedetailleerde beelden van de lever en andere organen in de buik. Ze kunnen uw arts in staat stellen vast te stellen waar een tumor zich ontwikkelt, de grootte ervan te bepalen en te beoordelen of deze zich heeft verspreid naar andere organen.

Leverbiopsie

Een andere beschikbare diagnostische test is een leverbiopsie. Bij een leverbiopsie wordt een klein stukje leverweefsel verwijderd. Het wordt altijd gedaan met behulp van anesthesie om te voorkomen dat u pijn voelt tijdens de procedure.

In de meeste gevallen wordt een naaldbiopsie uitgevoerd. Tijdens deze procedure zal uw arts een dunne naald door uw buik en in uw lever steken om een ​​weefselmonster te verkrijgen. Het monster wordt vervolgens onder een microscoop onderzocht op tekenen van kanker.

Een leverbiopsie kan ook worden uitgevoerd met behulp van een laparoscoop, een dunne, flexibele buis met een aangesloten camera. Met de camera kan uw arts zien hoe de lever eruitziet en een nauwkeurigere biopsie uitvoeren. De laparoscoop wordt ingebracht via een kleine incisie in de buik. Als weefselmonsters van andere organen nodig zijn, zal uw arts een grotere incisie maken. Dit wordt een laparotomie genoemd.

Als er leverkanker wordt gevonden, zal uw arts het stadium van de kanker bepalen. Staging beschrijft de ernst of omvang van de kanker. Het kan uw arts helpen uw behandelingsopties en uw vooruitzichten te bepalen. Stadium 4 is het meest gevorderde stadium van leverkanker.

Soorten leverkanker

Primaire leverkanker

Een kanker die in de lever begint, wordt primaire leverkanker genoemd. Er is meer dan één soort primaire leverkanker.

Hepatocellulair carcinoom (HCC)

Dit is de meest voorkomende vorm van leverkanker bij volwassenen.

Hepatocellulaire kankers kunnen verschillende groeipatronen hebben:

• Sommige beginnen als een enkele tumor die groter wordt. Pas laat in de ziekte verspreidt het zich naar andere delen van de lever.
• Een tweede type lijkt evenveel kleine kankerknobbeltjes in de lever te veroorzaken, niet slechts een enkele tumor. Dit wordt het vaakst gezien bij mensen met cirrose (chronische leverschade) en is het meest voorkomende patroon in de Verenigde Staten.

Artsen kunnen verschillende subtypes van HCC classificeren. Meestal hebben deze subtypen geen invloed op de behandeling of prognose (vooruitzichten). Maar een van deze subtypes, fibrolamellair, is belangrijk om te herkennen. Het is zeldzaam, maakt minder dan 1% van de HCC's uit en wordt het vaakst gezien bij vrouwen jonger dan 35 jaar. Vaak is de rest van de lever niet ziek. Dit subtype heeft de neiging om betere vooruitzichten te hebben dan andere vormen van HCC.

Intrahepatisch cholangiocarcinoom (galwegkanker)

Ongeveer 10% tot 20% van de kankers die in de lever beginnen, zijn intrahepatische cholangiocarcinomen. Deze kankers beginnen in de cellen langs de kleine galwegen (buizen die gal naar de galblaas voeren) in de lever. De meeste cholangiocarcinomen beginnen echter in de galwegen buiten de lever.

Hoewel de rest van deze informatie voornamelijk over hepatocellulaire kankers gaat, worden cholangiocarcinomen vaak op dezelfde manier behandeld. Zie Galwegkanker voor meer informatie over dit type kanker.

Angiosarcoom en hemangiosarcoom

Dit zijn zeldzame vormen van kanker die beginnen in cellen langs de bloedvaten van de lever. Mensen die zijn blootgesteld aan vinylchloride of thoriumdioxide (Thorotrast) hebben meer kans om deze kankers te ontwikkelen. Van enkele andere gevallen wordt gedacht dat ze worden veroorzaakt door blootstelling aan arseen of radium, of aan een erfelijke aandoening die bekend staat als erfelijke hemochromatose. In ongeveer de helft van alle gevallen kan geen waarschijnlijke oorzaak worden vastgesteld.

Deze tumoren groeien snel en zijn meestal te wijdverspreid om chirurgisch te worden verwijderd tegen de tijd dat ze worden gevonden. Chemotherapie en bestraling kunnen de ziekte helpen vertragen, maar deze vormen van kanker zijn meestal erg moeilijk te behandelen. Deze kankers worden behandeld zoals andere sarcomen. Voor meer informatie, zie Wekedelensarcoom.

Hepatoblastoom

Dit is een zeer zeldzame vorm van kanker die bij kinderen ontstaat, meestal bij kinderen jonger dan 4 jaar. De cellen van hepatoblastoom zijn vergelijkbaar met foetale levercellen. Ongeveer 2 op de 3 kinderen met deze tumoren worden met succes behandeld met chirurgie en chemotherapie, hoewel de tumoren moeilijker te behandelen zijn als ze zich buiten de lever hebben verspreid.

Secundaire leverkanker (gemetastaseerde leverkanker)

Wanneer kanker in de lever wordt gevonden, is het meestal niet daar begonnen, maar heeft het zich ergens anders in het lichaam verspreid (uitgezaaid), zoals de pancreas, de dikke darm, de maag, de borst of de longen. Omdat deze kanker zich heeft verspreid vanaf de oorspronkelijke (primaire) plaats, wordt het een secundaire leverkanker genoemd. Deze tumoren worden genoemd en behandeld op basis van hun primaire locatie (waar ze zijn begonnen). Kanker die in de long is begonnen en naar de lever is uitgezaaid, wordt bijvoorbeeld longkanker met uitzaaiing naar de lever genoemd, geen leverkanker. Het wordt ook behandeld als longkanker.

In de Verenigde Staten en Europa komen secundaire (metastatische) levertumoren vaker voor dan primaire leverkanker. Het tegenovergestelde geldt voor veel delen van Azië en Afrika.

Voor meer informatie over levermetastasen van verschillende soorten kanker, zie specifieke soorten kanker, evenals Gevorderde kanker.

Goedaardige levertumoren

Goedaardige tumoren worden soms groot genoeg om problemen te veroorzaken, maar ze groeien niet in nabijgelegen weefsels of verspreiden zich niet naar verre delen van het lichaam. Als ze moeten worden behandeld, kan de patiënt meestal worden genezen met een operatie.

hemangioma

Het meest voorkomende type goedaardige levertumor, hemangiomen, begint in bloedvaten. De meeste hemangiomen van de lever veroorzaken geen symptomen en behoeven geen behandeling. Maar sommige kunnen bloeden en moeten operatief worden verwijderd.

Hepatisch adenoom

Leveradenoom is een goedaardige tumor die begint bij hepatocyten (het belangrijkste type levercel). De meeste veroorzaken geen symptomen en hebben geen behandeling nodig. Maar sommige veroorzaken uiteindelijk symptomen, zoals pijn of een knobbeltje in de buik (maagstreek) of bloedverlies. Omdat er een risico bestaat dat de tumor scheurt (wat leidt tot ernstig bloedverlies) en een klein risico bestaat dat het zich uiteindelijk ontwikkelt tot leverkanker, zullen de meeste experts gewoonlijk een operatie adviseren om de tumor indien mogelijk te verwijderen.

Het gebruik van bepaalde medicijnen kan het risico op het krijgen van deze tumoren vergroten. Vrouwen hebben een grotere kans om een ​​van deze tumoren te krijgen als ze anticonceptiepillen gebruiken, hoewel dit zeldzaam is. Ook mannen die anabole steroïden gebruiken, kunnen deze tumoren krijgen. Adenomen kunnen krimpen wanneer deze medicijnen worden gestopt.

Focale nodulaire hyperplasie

Focale nodulaire hyperplasie (FNH) is een tumorachtige groei die bestaat uit verschillende celtypen (hepatocyten, galwegcellen en bindweefselcellen). Hoewel FNH-tumoren goedaardig zijn, kunnen ze symptomen veroorzaken. Het kan moeilijk zijn om ze te onderscheiden van echte leverkankers en artsen verwijderen ze soms als de diagnose onduidelijk is.

Zowel leveradenomen als FNH-tumoren komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Hoe wordt leverkanker behandeld?

De behandeling van leverkanker varieert. Het hangt af van:

• het aantal, de grootte en de locatie van de tumoren in de lever
• hoe goed de lever functioneert
• of cirrose aanwezig is
• of de tumor zich heeft verspreid naar andere organen

Uw specifieke behandelplan zal op deze factoren worden gebaseerd. Leverkankerbehandelingen kunnen het volgende omvatten:

Protontherapie

Protontherapie is een uitstekende behandelingskeuze gebleken voor niet-gemetastaseerde leverkanker. In veel gevallen wordt gezien dat de tumor volledig verdwijnt na protonentherapie.

hepatectomy

Een hepatectomie wordt uitgevoerd om een ​​deel van de lever of de hele lever te verwijderen. Deze operatie wordt meestal uitgevoerd wanneer de kanker beperkt is tot de lever. Na verloop van tijd zal het resterende gezonde weefsel teruggroeien en het ontbrekende deel vervangen.

Levertransplantatie

Bij een levertransplantatie wordt de gehele zieke lever vervangen door een gezonde lever van een geschikte donor. Een transplantatie kan alleen worden gedaan als de kanker niet is uitgezaaid naar andere organen. Geneesmiddelen om afstoting te voorkomen worden na de transplantatie gegeven.

Ablatie

Ablatie omvat het gebruik van warmte- of ethanolinjecties om de kankercellen te vernietigen. Het wordt uitgevoerd met behulp van lokale anesthesie. Dit verdooft het gebied om te voorkomen dat u pijn voelt. Ablatie kan mensen helpen die geen kandidaat zijn voor een operatie of een transplantatie.

Chemotherapie

Chemotherapie is een agressieve vorm van medicamenteuze therapie die kankercellen vernietigt. De medicijnen worden intraveneus of via een ader ingespoten. In de meeste gevallen kan chemotherapie poliklinisch worden gegeven. Chemotherapie kan effectief zijn bij de behandeling van leverkanker, maar veel mensen ervaren bijwerkingen tijdens de behandeling, waaronder braken, verminderde eetlust en koude rillingen. Chemotherapie kan ook het risico op infectie verhogen.

Bestralingstherapie

Bestralingstherapie omvat het gebruik van hoogenergetische stralingsbundels om kankercellen te doden. Het kan worden geleverd door externe bundelstraling of door interne straling. Bij uitwendige bestraling is de bestraling gericht op de buik en borst. Interne bestraling omvat het gebruik van een katheter om kleine radioactieve bolletjes in de leverslagader te injecteren. De straling vernietigt vervolgens de leverslagader, een bloedvat dat de lever van bloed voorziet. Dit vermindert de hoeveelheid bloed die naar de tumor stroomt. Wanneer de leverslagader is afgesloten, blijft de poortader de lever voeden.

Gerichte therapie

Gerichte therapie omvat het gebruik van medicijnen die zijn ontworpen om kankercellen te raken waar ze kwetsbaar zijn. Ze verminderen de tumorgroei en helpen de bloedtoevoer naar de tumor af te sluiten. Sorafenib (Nexavar) is goedgekeurd als gerichte therapie voor mensen met leverkanker. Gerichte therapie kan nuttig zijn voor mensen die geen kandidaat zijn voor een hepatectomie of levertransplantatie. Gerichte therapie kan echter aanzienlijke bijwerkingen hebben.

Embolisatie en chemo-embolisatie

Embolisatie en chemo-embolisatie zijn chirurgische ingrepen. Ze zijn klaar om de leverslagader af te sluiten. Uw arts zal hiervoor kleine sponzen of andere deeltjes gebruiken. Dit vermindert de hoeveelheid bloed die naar de tumor stroomt. Bij chemo-embolisatie injecteert uw arts chemotherapiemedicijnen in de leverslagader voordat de deeltjes worden geïnjecteerd. De ontstane blokkade houdt de chemotherapiemedicatie voor een langere periode in de lever.