Σε ασθενείς με μεταστατικό κακοήθη μελάνωμα, ο συνδυασμός ipilimumab (αντίσωμα CTLA4) και αναστολέας προγραμματισμένου θανάτου (PD)-1 nivolumab μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την πρόγνωση σε σύγκριση με τη μονοθεραπεία. Με βάση αυτά τα αποτελέσματα, ο συνδυασμός nivolumab και ipilimumab έχει εγκριθεί από τον FDA για τη θεραπεία ασθενών με ανεγχείρητο ή μεταστατικό μελάνωμα. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν δεδομένα για τη συνδυασμένη χρήση του nivolumab και του ipilimumab για τον καρκίνο των πλακωδών κυττάρων της κεφαλής και του τραχήλου. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη αναφορά, ένας 46χρονος άνδρας με ανθεκτικό ακανθοκυτταρικό καρκίνο κεφαλής και λαιμού nivolumabΗ συνδυασμένη θεραπεία με ipilimumab ήταν πολύ επιτυχημένη.
Τον Δεκέμβριο του 2016, διαγνώστηκε ένα κακώς διαφοροποιημένο ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα της γλώσσας pT1, pN2b, L1, V0, G3. Δεν υπάρχουν ενδείξεις μόλυνσης από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων. Μετά από εκτομή R0 και λεμφαδενεκτομή τραχήλου της μήτρας, έλαβε επικουρική χημειοακτινοθεραπεία με σισπλατίνη 35 mg/m2 εβδομαδιαίως.
Τον Απρίλιο του 2016, μια αξονική τομογραφία λαιμού έδειξε σημαντική αύξηση στους τραχηλικούς λεμφαδένες. Η βιοψία επιβεβαίωσε τη μετάσταση στους λεμφαδένες χωρίς σημάδια περαιτέρω μετάστασης. Δεν μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά, επομένως χρησιμοποιήθηκαν 5-FU, σισπλατίνη και cetuximab για συστηματική εντατική χημειοθεραπεία. Οι αξονικές τομογραφίες μετά από δύο κύκλους έδειξαν κακή σταθερότητα της νόσου (Εικόνα α).
Ο ασθενής είχε θετική έκφραση PD-L1. Λόγω έλλειψης άλλων θεραπευτικών επιλογών, το nivolumab (3 mg/kg σωματικού βάρους κάθε 2 εβδομάδες) και το ipilimumab (1 mg/kg κάθε 6 εβδομάδες) ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2016. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ασθενής έχει μακροχρόνια αυτοάνοση ηπατίτιδα. Δέκα ημέρες μετά την έναρξη της θεραπείας, ανιχνεύθηκε αύξηση του ρευματοειδούς παράγοντα και των ηπατικών ενζύμων. Η μαγνητική τομογραφία ήπατος δεν έδειξε παθολογικές ανωμαλίες και η ορολογία της ηπατίτιδας ήταν αρνητική.
Λόγω υποψίας για πιθανή ηπατίτιδα που προκαλείται από το ανοσοποιητικό, ξεκίνησε θεραπεία με πρεδνιζολόνη (100 mg/ημέρα) και οι ηπατικές παράμετροι μειώθηκαν σημαντικά. Ωστόσο, η συνεχιζόμενη χορήγηση ipilimumab και nivolumab και 3 εβδομάδες μετά τη δεύτερη χορήγηση ipilimumab, ο ρευματοειδής παράγοντας και τα ηπατικά ένζυμα αυξήθηκαν αλλά μειώθηκαν ξανά μετά την επανέναρξη της πρεδνιζολόνης. Στις 8 εβδομάδες μετά την έναρξη της θεραπείας, οι αξονικές τομογραφίες έδειξαν ότι ο όγκος μειώθηκε σημαντικά και 4 μήνες μετά τη θεραπεία (Εικόνα β), σχεδόν πλήρης ύφεση (Εικόνα γ).
Αυτός ο ασθενής πέτυχε πλήρη ύφεση μετά από 4 μήνες θεραπείας, με μέτριες και αναστρέψιμες παρενέργειες. Επομένως, η συνδυασμένη χρήση του nivolumab και του ipilimumab μπορεί να αποτελέσει μια πολλά υποσχόμενη θεραπευτική επιλογή για το πυρίμαχο μεταστατικό καρκίνωμα των πλακωδών κυττάρων της κεφαλής και του λαιμού. Αρκετές δοκιμές συγκρίνουν την αποτελεσματικότητα των μεθόδων ανοσο-ογκολογίας με τα τυπικά σχήματα χημειοθεραπείας και περιμένουμε με ανυπομονησία τα αποτελέσματα.
